Avowed – İnceleme

“Sadece en coşkulu kaşifler Yaşayan Diyarlar’a giden uzun ve tehlikeli seyahate çıkmayı göze alır. Hoşluğunu inkâr etmek mümkün olmasa da -bitki çeşitliliği bile her bitki bilimcinin hayallerini süsler seviyede- gamsız bir formda bu el değmemiş doruklarda seyahat etme riski birçoklarının göze alacağından fazlasıdır.

Size bir soluklanıp bu diyarları anlatmama müsaade verin – inişli çıkışlı zirveler, yeşillik ve güneş. Bölgenin tamamı hepsi de kendine ilişkin ekosistemlere sahip bir doruklar ve vadiler silsilesi üzere hissettiriyor. Bu beyan biraz çok üzere kaçsa da neredeyse hakikat olduğunu söylemek mümkün. Güneş, coğrafik lokasyonu, tatlı suya yakınlığı, vadi derinliği ve kaplıcaların varlığı Yaşayan Diyarlar’a geniş bir flora ve fauna sağlıyor. Bir yamaçtan aşağıya, vadiye gerçek yürüdüğünüzde gür ve yemyeşil zirveler bulabilirsiniz. Bir sonraki bayırı tırmandığınızdaysa yalnızca taşlardan ibaret ve kaynayan mineral pınarları görebilirsiniz.

Ve yaratıklar! Seyahatlerim sırasında her şeyi gördüm ve burası kadar beni bu kadar şaşırtmayı başaran diğer bir yer olmadı!”

– “Yaşayan Diyarlar’dan Gerçek Hikâyeler” kitabından alıntıdır.

Tamam arkadaşlar, tuttuğunuz nefesi bırakabilirsiniz. Şayet Obsidian’ın 21 yıllık galibiyet serisini bozacağına dair tasa taşıyorduysanız hoş haberi vereyim: Avowed bu yılın birinci muvaffakiyet öykülerinden birisi olmanın yanında Obsidian’ın da en âlâ oyunlarından birisi olmuş. Elimizde yeni bir New Vegas tutuyoruz desek yanlış olmaz yani. Onca erteleme, reset atmacanın ortasında beni de bir “Ya hoş olmazsa?” telaşı bürümüştü lakin Avowed’la geçirdiğim 50 küsur saatlik maceradan sonra tatmin olmuş bir şekilde… ikinci karakterime başladım. Bir kez bitirmek yetmediğine ve anında oturup ikinciye başladığıma nazaran bu oyun olmuş diyebiliriz herhalde.

Avowed her ne kadar üretim sürecine “Obsidian’ın The Elder Scrolls serisine cevabı” olarak başlamış olsa da aslında birçok açıdan Bethesda’nın meşhur serisinden ayrışıyor. Öncelikle yapımcıların da her röportajda üzerine basarak söylediği üzere, Avowed bir “açık dünya” oyunu değil. Obsidian’ın alışılageldik bölgelere ayrılmış yapısını kullanıyor; “açık bölge” demek daha yanlışsız yani. Bu bölgeler büyüklük olarak da yeniden bir Skyrim değil, daha kompakt lakin bu kompaktlığını ağır bir içerikle desteklediğinden nicelikten kaybettiğini nitelikle kapatıyor. Başlamadan evvel beklentilerimizi buna nazaran kurmak oyundan alacağımız keyfi arttırmak için kıymetli olduğu için üzerinde duruyorum, çünkü birinci izlenimler dökülmeye başladıktan sonra “Aaa lakin bu Skyrim üzere değil?!” yanılgısına düşen tonla yorum gördüm. Ancak evvel müsaadenizle Pillars of Eternity’ye uzak kalmışlar ya da hatırlama muhtaçlığı duyanlar için kısa bir tarih dersi!

Oyun boyunca “Elçi” yani “Envoy” diye anılacak karakterimiz şahsen fercönyg, yani Aedyr İmparatoru tarafından görevlendirilerek The Living Lands’e yollanmış durumda. Aedyr İmparatorluğu, Eora’nın en geniş, kuvvetli ve tıpkı vakitte agresif halde kolonileşmeye meyilli uygarlığı. Yakın vakte kadar çok izole ve yabani olan The Living Lands’e ufaktan göz koydukları da herkes tarafından bilinen lakin kimsenin sesli lisana getirmeye cüret edemediği bir gerçek.

Bir yandan bu toprakların çok taze ve denetimsiz olması da geçmişlerinden ve sorunlarından sıyrılıp yeni bir hayata atılmak için buraya gelmiş olanlarla dolup taşmasına sebep. Keza artık “yerli halk” diyebileceğimiz, kuşaklardır burada yaşayan topluluklar da daima bu acımasız topraklarda bir hayat uğraşı içerisindeler. Zati fokur fokur kaynamakta olan bu tencerenin taşması an problemiyken Dreamscourge ismindeki bir veba patlak verince İmparator da bu sıkıntıyı araştırması ve mümkünse çözmesi için tam yetki vererek bizi yolluyor ortama. Lakin ne tesadüftür ki, daha kıtaya ayak basamadan dost ateşiyle hasar alan gemimiz battığından kıyıya vurmuş bir halde başlıyoruz oyuna. Canımızı güç kurtardığımıza bile sevinemeden hem politik hem de ilahi bir kumpasın içerisine düştüğümüzü anlamamız çok da uzun sürmüyor esasen sonrasında…

Elf ya da insan olarak yaratabildiğimiz Envoy’un ırkından daha kıymetli bir özelliği var ki o da bir Godlike olması. Doğumlarından evvel Eora’nın rablerinin dokunuşuyla kutsanan bu seçilmişler çehrelerinde rablerinden ilahi bir tezahür de taşıdıklarından karakterimizi yaratırken hızımıza mantar, çiçek, böcek şeklinde eklemeler de yapabiliyoruz. (Ya da o kadar itinaya bözene yarattığım karakterimi The Last of Us’tan fırlamış hale çevirmek istemiyorum derseniz bu seçeneği kapatabiliyorsunuz ancak karşılaştığınız karakterler yeniden de yorum yapıyor görünüşünüz hakkında) Bu ortada enteresan ve değerli bir ayrıntı da kimin Godlike’ı olduğumuzu bilmiyor olmamız. Kıssada epeyce merkezi bir ayrıntı olduğundan çok deşmiyorum, aslında maceranızın kıymetli bir kısmı bu keşfi yapmaya odaklı gelişiyor çünkü.

Sallanmış lakin karıştırılmamış…

Avowed’u tek bir kalıba sıkıştırmak biraz sıkıntı; başınızda daha yeterli canlansın diye biraz nelerden ilham aldığından bahsedeceğim o yüzden. 2006’nın kült hiti Dark Messiah of Might and Magic’i hatırlar mısınız mesela? Bence karışımımızın ana hususunu o oluşturuyor, çünkü oynarken bana sıklıkla daha çağdaş bir Dark Messiah oynuyormuşum hissiyatı verdi. Yaşınız ya da hafızanız Dark Messiah’ı hatırlamaya yetmediyse onun yerine Dishonored da kullanabilirsiniz. Tıpkı hammadeyi (Arkane) içeriyorlar ne de olsa. Bunun üzerine birkaç damla Mirror’s Edge damlatıyoruz birinci şahıs kamerasından atletik ve çevik parkur sahnelerini temsil etmesi için. Serinletmesi için güzelce ezip kırdığımız Nordic Skyrim buzundan da atıyoruz içerisine. Bunu bir karıştırma kabında güzelce sallıyoruz… En nihayetinde de oyunun dünyasını da kapsayan Pillars of Eternity karışımını da bardağın ağzına güzelce sıvayarak bir hoş servis ediyoruz. Afiyet olsun, Avowed’ımız hazır!

**Burada bir şeyler içme molası. Kendi kendimin canını çektirdim Woedica kahretmesin…**

Hayır hayır, ortaya Goyun Mutfağı girmedi yanlışlıkla! Yalnızca Avowed’ın ilham kaynaklarını gözünüzde bu türlü canlandırırsam nasıl bir oyun olduğunu da daha kolay anlatabileceğimi düşündüm. Güzel, tahminen de Skyrim yerine oyunun direktörünün de en sevdiği oyunlar ortasında saydığı Morrowind örneğini kullanmam gerekirdi ancak neyse artık. Günün sonunda, Avowed bu saydığımız oyunların her birinden bir kesim ve iz taşıyor, bunları çok güzel bir formatta bizlere sunuyor.

Gittim, gördüm, keşfettim!

Dawnshore’a ayak basışımızla birlikte The Living Lands’in kalanı da ayaklarımızın altına seriliveriyor. Haritanın her bir köşesi bulunmayı bekleyen gizemlerle dolu. Bunları keşfetmek harikulade keyifli ve daha birinci bölge bile sizi onlarca saat oyalayabilecek kadar içerik sunuyor. (Toplamda 4 bölge mevcut: Dawnshore, Emerald Stair, Shatterscarp ve Galawain’s Tusks) Size tavsiyem bu keşif deneyimini mümkün olduğunca kendiniz yapmanız. Biz oyuna önden erişim sağladığımız için haliyle neyle karşılaşacağımız konusunda en ufak fikrimiz bile yoktu ve her karışını kendi başımıza keşfetmek, “Aa, burada da bu türlü bir şey buldum!” demenin keyfi bir diğer oldu. Dahası, oyun ağır biçimde bir akrobasi ve parkur imkânı da verdiği için atlamalı zıplamalı şeyleri çözünce, kentteki binaların en zirvesine tırmanıp kuş bakışı görüntüyü katıca ya da oyunun asıl amaçladığının dışında bir halde tahlile ulaşınca kendinizi nitekim güzel hissediyorsunuz.

Benzetmeyelim dedim başta lakin bu noktada şöyle bir karşılaştırma yapmadan edemeyeceğim: Skyrim’i keşif ve kum havuzu işini çok yeterli yaptığı için sevdik. Bugün kıssa olarak oyunu baştan sona bitiren ya da hatırlayan kaç kişi var desem, muhtemelen çok önemli bir kısmınız başını kaşıyacaktır. Avowed bu açıdan da ilgi uyandıran, hoş sunulmuş bir kıssaya sahip.

Hele ki benim üzere Pillars of Eternity’lerden ayrıntı yüklenmiş olarak gelirseniz hem kıssa hem de oyunun dört bir yana saçtığı ipuçları, göndermeler daha da tatlı geliyor. Bu Eora’yla birinci tanışmanızsa o da meşakkat değil lakin, çünkü oyun size bilmeniz gereken bütün kıymetli noktaları diyaloglar sırasında farklı renkle gösterdiğinden, ayrıntıya gereksinim duyduğunuzda bu noktalar hakkında özet bilgi alabiliyorsunuz.

Buna karşın internette “Hikâye çok sıradan” diyen yorumlar da gördüm lakin artık zevklerimiz mi çok ayrışıyor onlarla yoksa ben Pillars kozmosuna ziyadesiyle hâkim olduğum için onlardan farklı bir mercekle mi deneyim ettim öyküyü bilemiyorum. O bahiste siz kendi kararınızı verirsiniz fakat oyunlarda öyküyü el üstünde tutan ve önemseyen bir oyuncu olarak beni ziyadesiyle tatmin etti.

Tabii kelam konusu bir Obsidian oyunu olunca seçimler ve sonuçlarının yükü da değer kazanıyor. Avowed da bu açıdan tekrar başta da örneklediğim üzere yeni bir New Vegas damarını tutturmuş durumda. Seçimler konusunda sahiden de çok uç noktalarda seçimler yapabiliyorsunuz. Örnekleri alışılmış ki asgarî spoiler ile açıklamaya çalışacağım fakat yapımcıların da oyunun çıkışından evvel çıtlattığı üzere isterseniz oyunun ana antagonistinin tarafına katılmak bile mümkün. Alışılmış bu seçeneği seçerseniz sonuçlarına da katlanmak durumunda kalıyorsunuz, zira kestirim edeceğiniz üzere yol arkadaşlarınızın buna reaksiyonu pek de olumlu olmuyor.

Bunun dışında yaptığımız irili ufaklı misyonların o anda öngöremediğimiz sonuçlara yol açması, saatler sonra bile bir biçimde bizi bulması çok güzel. Hatta bazen oyunun dikkatinizi önemli halde sınadığı bile oluyor. Milleti kese biçe giderseniz sonra diplomatik bir tahlil gerektiğinde konuyu kolaylıkla çözemeyebiliyorsunuz mesela. (Resolve’unuz ÇOK yüksekse tekrar ikna bahtı verebiliyor oyun tabii) Ya da çok daha büyük bir örnek vereyim: Bir noktada birisi gelip “Bak falanca yerde bir şeyler oluyor güya, gidip bir araştır istersen” diye rapor verdi ancak bu rastgele bir biçimde misyon listesinde işaretlenmedi; yalnızca diyalog olarak laf ortasında geçti. Ben de gezip tozup ortamları kurcalarken bu ayrıntısı unutuverdim ve bunun sonucunda oyunun gidişatında önemli bir durum ortaya çıktı. Bütün karakterler oyunun kalanı boyunca bu durumdan bahsettikleri için (ve misyon listesinde buna dair bir girdi olmadığı için) bunun olağan, “zaten olması gereken” bir gelişme olduğunu düşündüm. Oyunu bitirdikten sonra muvaffakiyetim listesini tararken bu durumu önlemeye dair bir muvaffakiyet olduğunu görmemse büyük bir şok oldu. Tadını kaçırmadan anlatmak için türlü taklalar atıp kıvrandığım bu olayın ne olduğunu oynarken muhtemelen fark edeceksiniz. Şimdilik ser verip sır vermeden bu kadar açıklayabiliyorum lakin aklınızın bir köşesinde dursun bu da. Ben unuttum, siz unutmayın!

Elimden her iş gelir abi…

Pillars of Eternity’de çok daha keskin çizgilerle muhakkak olmasına karşın, Avowed yarattığımız karakter konusunda çok daha esnek. Üç ana yetenek ağacı var: Fighter, Ranger ve Wizard. Bunlar alıştığımız fantastik arketipler olmasına karşın istediğiniz ağaca istediğiniz kadar derinlemesine dalabiliyorsunuz. Nasıl dövüşeceğinizi kullandığınız yetenekler ve elinizdeki silah belirliyor daha çok.

Ben mesela büyücü yüklü başladım değişiklik olsun diye. Başta sağa sola büyü saçtım, sonra bir elimde kılıç, diğerinde büyü kitabı oynamaya başladım. Bir noktada hoş bir arkebüz buldum, onunla milleti uzaktan vurmaya başladım. Kılıç – kalkanla da takıldım, çift elli kılıçla milletin ataklarını karşılaya karşılaya da oynadım. Bir noktada en son Dexterity’ye full abandım, iki elime de tabanca alıp milleti vura vura oynadım. Oyun bu açıdan hakikaten çok fazla seçenek veriyor ve her şey bir halde işe yaradığından çok da yanlış yola sapmanız mümkün olmuyor. Lakin diyelim ki bir formda yanlış yola sapmayı başarsanız bile çok değersiz bir ölçü para karşılığında her şeyi resetleyip baştan dağıtabiliyorsunuz. Aksiyon o kadar keyifli ki kolay kolay sıkılmanız mümkün olmuyor. Dahası, bence The Outer Worlds’ün en büyük eksisinin gereğince güzel aksiyona sahip olmaması olduğunu hesaba katarsak, Avowed’ın tırmanmış olduğu şu nokta bana The Outer Worlds 2 için de büyük umutlar aşılamış durumda.

Peki daima bu türlü çok olumlu yorumladım şu ana kadar lakin Avowed’ın yetemediği, berbat kaldığı kısımlar? Var doğal ki, olmaz mı!

Mesela keşif işinin bu kadar önemli olmasına karşılık harita ve pusula arayüzlerinin çok kullanışsız olması hayret ettiriyor. Haritanın üzerine rastgele bir not alamamak, işaret koyamamak ve bir yeri bulmaya çalışırken daima bir açıp bir kapatmak zorunda kalmak büyük külfet sahiden. Ya da düşman çeşitliliğinin birinci iki üç haritadan sonra daima birebir düşmanların farklı rengi ve biraz daha güçlüsünden ibaret olması oyunun ilerleyen kısımlarında biraz baymaya başlıyor. Tamam aksiyonu çok keyifli, oyunun dövüş ve sınıf sistemi çok esnek ve oyunu büyük ölçüde sırtlanmaya yetiyor dedik lakin daima tıpkı iskeletlerle, birebir böceklerle ve de birebir ayılarla dövüşmek de birazcık sıkıyor bir yerden sonra. Oyunun en en sonlarında ekstra bir düşman tipi daha çıkıyor karşımıza ve bu rutini birazcık kırdığında bile bir rahatlama geliyor. Birkaç farklı düşman tipi daha olsaymış tam tadından yenmezmiş dedim onu görünce.

Biraz şahsî kaçacak tahminen ancak Obsidian oyunlarının, bilhassa de Pillars of Eternity serisinin müziklerine bayılan ve hâlâ açıp açıp dinleyen birisi olarak Avowed’ın müziklerini de biraz yavan buldum. Ambiyans müziği olarak muhakkak sarfiyatları var ve makûs dersem çarpılırım fakat şöyle akılda kalan, gaza getiren ya da tekrar tekrar döndürüp dinlemek isteyeceğiniz modül eksikliği de kendini hissettiriyor. Evvelki o enfes müzikleri bestelemiş olan Justin Bell’in gidişi kendini hissettirmiş o açıdan.

Bunun dışında Obsidian oyunları “hatalarıyla sevdiklerimiz” kategorisine yerleşir genelde ancak ben nispeten cilalı ve pak bir deneyim yaşadığımdan bu sefer o açıdan kendilerini çok geliştirdiklerini söyleyebilirim. Bu büsbütün pürüzsüz bir deneyim geçirdiğim manasına gelmiyor doğal. Birinci iki bölge nispeten çok daha cilalıyken üçüncü ve dördüncü bölgelerde bozulan ve tamamlayamadığım bir iki yan vazife yüzünden içimdeki %100’leme meraklısı sessiz çığlıklar attı mesela. Neyse ki dediğim üzere Eora’dan kopasım gelmediğinden bir cins daha oynamaya niyetliydim zaten…

Bir de seçimler, sonuçları çok hoş işlenmiş dedim ve dediğimin de hâlâ ardındayım ama… son slaytlar geçerken birtakım taraflar biraz fazla süratli oldu bittiye gelmiş güya. Artık ileride devam oyunu yaparlarsa kendilerini çok da köşeye sıkıştırmamak için mi irdelemediler birtakım şeyleri, yoksa yetişmedi mi bilemiyorum ancak “Ee, şu konuyu biraz daha açsaydınız yahu?”

Günün sonunda Avowed, en başta da dediğim üzere Obsidian’ın galibiyet serisine bir halka daha eklemeyi başarmış durumda bence. Keşif odaklı ve açık uçlu fantastik FPS/RYO’larda bence yeni standart bile sayılabilir hatta ileride.